Wat is psychotherapie?

Psychotherapie is een vorm van gespecialiseerde hulpverlening die meestal wordt gegeven door een psychotherapeut of klinisch-psycholoog en soms door een psychiater of gezondheidszorg-psycholoog.

Doel van psychotherapie is om de (psychische) klachten te verhelpen, verminderen of hanteerbaar te maken. Er zijn verschillende soorten van psychotherapie, maar alle soorten hebben gemeen dat ze vrijwel altijd volgens een vaste systematiek werken. De kern van psychotherapie is dat er gesprekken plaatsvinden tussen de psychotherapeut en de cliënt: het contact tussen beiden is dus heel belangrijk. 

Psychische klachten verminderen of beter hanteerbaar maken, dat is het doel van psychotherapie. Daarbij is niet alleen de deskundigheid en de ervaring van de psychotherapeut belangrijk, maar ook de inzet van de cliënt: de klachten en de oorzaak daarvan gaan niet “vanzelf” over. Het resultaat is afhankelijk van de aard van de problemen en iemands eigen mogelijkheden. Voor een cliënt is succesvolle psychotherapie bijna altijd hard werken. Het proces gaat veelal gepaard met ups en downs. Hoewel een deel van de cliënten na behandeling volledig klachtenvrij is, garandeert een geslaagde psychotherapie niet dat de cliënt de rest van zijn of haar leven gelukkig zal zijn.  Maar met behulp van psychotherapie is het vrijwel altijd in ieder geval wel mogelijk dat de cliënt de problemen beter leert hanteren en beter om kan gaan met de eisen die het leven en de omgeving aan de cliënt stellen.

Het is verder heel belangrijk dat er een vertrouwensrelatie tussen de therapeut en de cliënt ontstaat: dit omdat de gesprekken vaak doordringen tot de "kern" van de cliënt  waar in veel gevallen de onderliggende oorzaak van de klachten liggen. Vaak betreft dit zaken die de cliënt eigenlijk wel min of meer weet, maar - bijvoorbeeld - door schaamte of angst “wegduwt". Wat in feite een verdedigingsmechanisme is: de cliënt is zich in het verleden op een bepaalde manier op gaan stellen of gaan reageren op een situatie die bijvoorbeeld bedreigend of schaamtevol was. Dat was destijds adequaat. Het probleem kan dan zijn dat de aangeleerde manier van reageren ook op volwassen leeftijd nog aanwezig is, terwijl dan de "bedreiging" er niet meer is. Dat kan dan juist weer nieuwe problemen opleveren. Bijvoorbeeld omdat contacten zich niet verdiepen, of dat u juist vaak in conflict komt, of juist alle contacten uit de weg gaat. 

In psychotherapie wordt u zich eerst bewust van het gedrag en het “mechanisme" dat er aan ten grondslag ligt (soms zit het zo diep verankerd dat men het zelf niet meer opmerkt), waarna vervolgens getracht wordt om het gedrag te wijzigen of uw leven aan te passen, zodat u niet of minder in situaties terecht komt die zorgen dat uw klachten zich manifesteren of verergeren. Wat overigens niet een eenvoudig en snel proces is. Dit proces komt heel dicht bij de "kern" van de cliënt en dan zal hij of zij zich kwetsbaar voelen. Daarom is de vertrouwensrelatie zo belangrijk.

Meer informatie kunt u vinden op de site van de Nederlandse vereniging voor Psychotherapie*.

Cliënte 40-45 jaar:

„Ik had nooit iets te maken gehad met therapeuten, ik vond altijd dat een normaal mens daar niets te zoeken had. En ik was normaal, dus had er niets te zoeken. Uiteindelijk heeft mijn huisarts mij zover gekregen om toch contact op te nemen. Ik wist absoluut niet wat ik kon verwachten. Maar veel van de twijfels die ik had verdwenen al in het eerste gesprek. In no-time was ik met vragen geraakt en na afloop was ik behoorlijk aangeslagen. Maar toch had ik het gevoel: hier draait het om. Vervolgens heb ik ook nog enkele lange testen gedaan waarbij ik veel vragen moest beantwoorden. Wat daar uitkwam, was ook weer heftig. Maar het klopte allemaal wel. Vervolgens ben ik ruim twee jaar in therapie geweest, eerst wekelijks en later minder vaak. Het was niet makkelijk, maar het heeft mij wel geholpen. Ik kan het nu beter hebben als iets niet lukt of het niet gaat zoals ik wil. En ik word niet meer zo snel boos en reageer mij ook minder af op anderen. Ik ging eigenlijk omdat het op mijn werk niet goed ging. Dat gaat nu beter, maar uiteindelijk is vooral mijn huwelijk er beter door geworden."